Praktische tips hoe om te gaan met hooggevoelige-hoogsensitieve kinderen- voor leerkrachten deel 1
Ook al is het in de praktijk soms lastig om sommige kinderen meer individueel gerichte aandacht te geven, belangrijk is dat leerkrachten weten dat er hooggevoelige- hoogsensitieve kinderen bestaan en dat die een andere aanpak nodig hebben. Soms verzuchten leerkrachten die ik ook spreek dat ze al zo enorm overbelast zijn en worden, er geen tijd voor te hebben. Ik begrijp dit heel goed! Onderwijs dient terug de aandacht te verleggen naar het kind en leerkrachten niet te overstelpen met allerlei extra taken die op een andere wijze ingevuld kunnen worden. De meeste leerkrachten voelen zich soms gefrustreerd omdat ze echt wel die volle aandacht te willen geven aan elk kind en er geen ruimte voor krijgen. Nu, ondanks dit alles, pleit ik er wel voor dat elk kind het recht heeft om gezien te worden in wie het kind is en niet een beeld waaraan een kind al zonder inzicht en invoelen het kind zou moeten zijn. En dat is een basis-uitgangsvisie, die centraal dient te staan. Wie is dit kind en zie ik dit kind zoals het is of plak ik er eindtermen op, plak ik er iets op wat het kind in de kern niet is, maar wel snel een label krijgt. Pijnlijke realiteit, maar helaas speelt dit wel een belangrijke rol in de verdere ontwikkeling van het kind en hoe zich dit laat zien op volwassen leeftijd. Geloof het maar dat ik dagelijks klanten/cliënten spreek die nog steeds dit trauma met zich meenemen. Je kunt het overdreven vinden dat ik het woord trauma gebruik maar na 40 jaar werken met volwassenen en ook jaren gewerkt te hebben in het onderwijs, in het volwassenonderwijs en in zowat alle beroepssectoren trainingen en opleidingen heb gegeven, heb ik een heldere kijk. De liefdevolle benadering van elk kind kun je haast niet leren als je dit niet voelt in je hart en in je ziel: bezield lesgeven impliceert vooral elk kind zien , werkelijk interesse hebben in hoe het kind gedijt, welke ‘voeding’ het kind nodig heeft om te gedijen, open te bloeien, zelf te onderzoeken welke impact het heeft sympathie en antipathie naar een kind toe kan hebben op het kind en dan heb ik dus niet over ruimte en tijd hebben, maar openstaan voor de gevoelswereld van elk kind. Terwijl ik rond mijn 20ste een enorme belangstelling had voor de antroposofie van Rudolf Steiner, ben ik toch terechtgekomen in andere onderwijssystemen, met uitzondering van een jaar als zorgcoördinator in het Steiner Onderwijs. In wezen, in welk systeem het kind dan ook terechtkomt, gaat het nog steeds om de mens als leerkracht, als opvoeder, als inspirator, als beziel(st)er : daarom zei Steiner ook zo helder: het kind leert niet bij wijze van de stof, maar bij wijze van het voorbeeld van de leraar. Begrijp dus de authenticiteit en waarachtigheid in wie de opvoeder, leraar IS.
Weet ook dat ook leerkrachten zich verder dienen te ontwikkelen als mens, als leerkracht, als opvoeder, als mentor, net zoals dit met elk beroep noodzakelijk is. We zijn geen ‘afgewerkte producten’, maar levenslang in ontwikkeling. Hooggevoelige-hoogsensitieve kinderen hebben goede begeleiding nodig om zich veilig te kunnen voelen, om goed te kunnen meedraaien in de klas en daarin hebben leerkrachten een heel belangrijke rol in te spelen, een niet te miskennen en te onderschatten taak. Ook voor ouders is dit belangrijk, om terug te koppelen en samen te werken. Niet elke ouder is zich bewust van de hooggevoeligheid van het kind, wat niet betekent dat ze niet van hun kind houden. Dat ligt dus ook heel gevoelig, weet ik. In gesprekken met ouders voel ik heel sterk in voor ik iets deel in wat ik waarneem; een belerende toon is snel gezet. Ik weet dat er ook best een label op leerkrachten hangt : belerend, betweterig. Persoonlijk heb ik geen collega’s gehad die in mijn gevoel belerend of betweterig waren; ieder mens die opgeleid is in een vakgebied is ‘expert’ in wat hij doet en daarin zie ik heus wel dat de ene mens gemakkelijker vanuit zijn persoonlijkheid een hoge toon neerzet en de ander eerder bescheiden. Dus hierbij plaats ik toch graag dit oordeel of vooroordeel met een heel groot vraagteken en niet omdat ik er zelf mijn plek heb gekend, want ik heb ook drie jaar in een ziekenhuis gewerkt als animatiedeskundige op geriatrie en daar heb ik ook de diversiteit ervaren aan bescheidenheid en hoge tonen neerzetten.
Hier komen de tips en aandachtspunten die leerkrachten ( en dus ook ouders, opvoeders) kunnen helpen :
- Het startpunt is weten dat er in elke klas of in jouw klas hooggevoelige- hoogsensitieve kinderen zitten. Met dit besef begint de bewustwording dat sommige leerlingen ‘ anders’ zijn en meer aandacht nodig hebben.
- Weet dat overprikkelende situaties erbij horen en dat hooggevoelige- hoogsensitieve kinderen erbij horen. Bedenk ook dat te veel of te sterke negatieve ervaringen de eigenwaarde naar beneden halen. De vorming van een goede eigenwaarde en zelfvertrouwen is de start van een gezonde stabiele emotionele basis voor de toekomst van het kind.
- Hoogsensitieve, dromerige kinderen zijn slecht aanstuurbaar; ze lijken je soms niet te hebben gehoord doordat hun gedachten elders waren. Dit is geen onwil; het is voor hen extra moeilijk om voor langere tijd gefocust te blijven en zitten heel graag te dromen. Het helpt om hen af en toe er weer even ‘ bij te halen’. Als het je lukt hun interesse te wekken en hun aandacht te houden, doen ze meestal enthousiast mee.
- Laat je niet misleiden door hoogsensitieve kinderen die zich gemakkelijk afzonderen en geen behoefte lijken te hebben aan contact met anderen. Tenzij ze het echt nodig hebben om bij te komen van een overprikkelende gebeurtenis, is de keus die ze maken om zich af te zonderen een negatieve keus. Ze schamen zich snel, proberen overprikkelende situaties te voorkomen, of ze durven niet op anderen af te stappen. Help het kind een handje en je zult zien dat het kind hiervan opbloeit!
- Herken de overprikkeling in hoogsensitieve kinderen voordat het escaleert en stuur hierbij aan. Denk eraan dat pauzes op het schoolplein voor hen juist geen momenten zijn om bij te komen.
- Raakt een kind overprikkeld, realiseer je dat dat het op die momenten sowieso moeilijk tot niet aanstuurbaar is. Het heeft dan geen zin om het kind vermanend aan te spreken omdat de stress hierdoor alleen maar vergroot.
- Vermijd het oordeel uit te spreken dat het kind zich aanstelt en maar eens normaal moet doen. Geef het kind de ruimte om bij te komen en laat het weten dat je begrijpt dat het hem even teveel is geworden. Kom er op een ander moment op terug.
- Bied het hoogsensitief kind veiligheid. Laat het kind weten waar het aan toe is met je en ervaren dat je er voor hem bent als het nodig is. Nogmaals vermanend toespreken dat zijn gedrag puur aanstellerij is of nergens voor nodig is, werkt averechts.
- Zoek naar de beste strategie om overprikkeling van elk hoogsensitief kind om te gaan. Dat werkt het best als je dit samen met het kind en de ouders samen doet. Als het kind weet wat het aan je heeft en wat het moet doen in een bepaalde situatie, is de kans kleiner dat er iets fout gaat.
- Bied structuur aan. Als kind kind weet wat er komt, raakt het minder gemakkelijk overprikkeld. Geef het hoogsensitief kind bij voorkeur niet als eerste een beurt, maar laat het eerst even de kat uit de boom kijken. Het werkt bovendien averechts om te proberen het kind te beschermen door details achterwege te laten. Voor hoogsensitieve kinderen geldt dit nog meer dan voor andere kinderen: wees hierbij heel consequent en duidelijk.
- Weet dat hoogsensitieve kinderen minder goed tot zelfs slecht ‘presteren’ onder druk ( tijdsdruk, iemand die toekijkt, sociale druk door klasgenoten) en ga er ook van uit dat hun tempo lager ligt dan het zou kunnen zijn. Dit lage tempo zegt niets over of ze iets wel of niet beheersen. Misschien kun je de hoeveelheid werk iets aanpassen of hen in een apart plekje in de klas laten werken.
- De complexiteit van een taak of de manier waarop die wordt opgedragen kan al voor (te) veel druk zorgen. Herhaal de instructies samen met het hoogsensitieve kind. Het helpt ook om de taak op te delen in kleinere stapjes.
- Probeer een vriendschap met minstens één ander kind aan te moedigen. Overleg ook eventueel met de ouders/opvoeders. Zeg hoogsensitieve kinderen liever niet bij andere kinderen in groepjes als het daar niet mee kan opschieten. Ze kunnen beter uit de voeten in een-op-een situaties dan in groepen.
- Aanmoediging is van groot belang voor hoogsensitieve kinderen. Succeservaringen zijn enorm belangrijk. Met een klein zetje kunne ze enorm groeien, maar ze durven vaak niet de eerste stap te zetten op eigen kracht. Ze gedijen dus het best met vriendelijke en respectvolle aandacht. Neem de tijd hen te leren kennen en vooral: win hun vertrouwen.
Ter afronding verwijs ik graag naar de vele vakliteratuur die ter beschikking is rond omgaan met hooggevoelige en hoogsensitieve kinderen. En gegarandeerd dat er onder de leerkrachten dus ook heel wat hooggevoeligen en hoogsensitieven werkzaam zijn? Dit te weten en te voelen maakt het ook makkelijker om met hen om te gaan; kinderen voelen heel snel verbinding met die leerkrachten, zijn ook heel geliefd en zijn naast juf/meester te zijn ook vertrouwenspersonen.
Mercurius retrograde 9-09-2022
Er komt weer een Mercurius retrograde aan. Dit wordt de derde retrograde van de vier Mercurius-retrogrades in 2022.
Het 3e Mercurius Retrograde-seizoen van 2022 vindt plaats van 9 september 2022 tot 2 oktober 2022, beginnend in Weegschaal en eindigend in Maagd.
Elke keer dat Mercurius retrograde gaat, kunnen zich ook innerlijke verstoringen voordoen- zo lijkt het wel- maar het laat ons ervaren wat in onszelf om her-evaluatie vraagt, her-afstemming en wat in onszelf in de bodem nog om emotionele bevrijding vraagt.
Best intense uitdagingen die we niet voor elkaar kunnen invullen en/of oplossen.
Onderzoek voor de komende tijd de details van jouw plan(nen) en/of planning en communiceer helder en duidelijk waar ‘ruis’ hangt.
Gedurende meer dan 3 weken in retrograde vertraagt Mercurius zakelijke overeenkomsten, kunnen hierdoor problemen veroorzaken, van warrige en onduidelijke afspraken tot verwarrende gesprekken met dierbaren, collega’s, vrienden, instanties…
Mercurius is de planeet van communicatie, vooruitgang, beweging, maar tijdens een retrograde kunnen op dit vlak dus gemakkelijker misverstanden ontstaan. Waar de communicatie al niet stroomt of duidelijk is, kun je dus niet dit aspect nog sterker ervaren.
Ook haperingen op technologisch vlak, of het uitvallen van verbindingen….houd er enkel rekening mee; doe eventueel een dubbel check of een berichtje of mailtje goed binnengekomen is, voor je er een heel verhaal rond bedenkt.
Een retrograde kan als heel storend of vervelend worden ervaren, maar eigenlijk is een retrograde heel uitnodigend om te vertragen ipv te versnellen. Soms jakkeren mensen gewoon door op weg naar succes, putten zichzelf grandioos uit, proberen het een na het ander zonder stil te staan of de gekozen weg of de manier waarop wel aansluit bij het hart. Dit geldt niet alleen op zakelijk vlak, maar eveneens op intermenselijk vlak.
Problemen met Mercurius retrograde doen zich alleen voor wanneer we proberen vooruit te komen in plaats van de gelegenheid te benutten om terug te kijken, te controleren of bij te stellen.
Met andere woorden, dit is een goed moment om onze huidige plannen te herzien, inclusief het aanpassen, upgraden of zelfs opnieuw beginnen met een frissere aanpak.
Bekijk recente beslissingen en besteed aandacht aan de informatie die je van plan bent te delen of te gebruiken, zodat je je in staat bent om met vertrouwen verder te gaan. Blijf vooral geankerd in jouw waarheid, wat niet betekent dat je je moet afsluiten voor de visie van anderen. Het is nooit of/of, zwart/wit. In-Spirit- Eren is een veelgelaagd betekenisrijk woord.
Volle Maan in Vissen valt samen met de start van de retrograde Mercurius. Dan hebben liefst 6 retrogrades in totaal. Kan tellen, niet?