Deze morgen kwam een mail binnen rond een evenement op 13 november ‘Dag van de coach’ met als thema ‘ Visie op leiderschap’.
Wat betekent leiderschap in een wereld die voortdurend verandert? Hoe verhouden leiders zich tot hun volgers en hoe geven zij vorm aan de toekomst? Laat je inspireren, verrassen en uitdagen tijdens de 20e editie van de Dag van de Coach!
Datum: Donderdag 13 november 2025
Plaats: Congrescentrum de Reehorst, Ede
********************************************************************
In een wereld vol prikkels, systemen en onzekerheid is het verleidelijk om de leiding buiten onszelf te (blijven) zoeken. We volgen experts, coaches, politici, goeroes — vaak met de hoop dat zij de antwoorden hebben die wij denken te missen. Maar deze neiging om een externe leider te volgen, hoe begrijpelijk ook, houdt ons weg van het diepste potentieel: ons eigen innerlijk meesterschap.
Leiderschap en innerlijk meesterschap houdt verantwoordelijkheid nemen in. Het is ook wel eens mijn ervaring dat mensen al te graag een strak afgelijnd toekomstbeeld willen zien, een beeld dat ik dan voorspel.
Het idee dat ik het beter moet weten of zien, klopt voor een deel omdat ik neutraal waarneem, de onderliggende dynamieken verhelder, maar wat iemand daar uiteindelijk mee doet, is niet mijn verantwoordelijkheid.
Bovendien zou ik iemand de kans ontnemen om vanuit een groeiend zelfvertrouwen te handelen, want daar leert ieder mens uiteindelijk van. Ervaringen zijn de beste leerscholen, want je onthoudt voor de volgende keer hoe je het anders kunt aanpakken. Bewuster en meer verbonden met je innerlijk kompas en een heldere kijk.
De tijd van ‘Zeg me wat ik moet dan, dan weet ik dat het goed komt’ (en als het niet goedkomt, ligt dat niet aan mij want JIJ hebt gezegd wat ik moest doen’) is toch al langer voorbij, dacht ik en toch hangen nog teveel mensen vast aan dit gedachtengoed. Het is niet zo aardig en lief om dan iemand die zo wanhopig verlangt naar een strak antwoord, te vertellen dat dit niet op die manier werkt. Soms leidt dit tot een reactie vanuit ontgoocheling. Heel begrijpelijk.
En soms komt er dan toch een stukje inzicht dat het gaat over verantwoordelijkheid nemen over keuzes nemen en de consequenties ervan op een volwassen manier weten te dragen. Dat is groei, dat is groeien in eigen leiderschap en eigen meesterschap. Met vallen en opstaan. Met blutsen en builen.
Maar je bent wel gegroeid. Je bent wel bewuster geworden. Je laat je niet meer zo hard leiden door alle tips en adviezen die je in het verleden wel wat hebben gebracht, maar niet echt gegroeid bent op het vlak van zelfvertrouwen, zelf-empowerment.
Dat er heden nog mensen zijn die zich liever laten leiden, dan de leiding te nemen heeft met het volgende te maken. De wortel ligt vaak in een oud paradigma: leiderschap als macht, als controle, als weten. In dat beeld is de leider degene die beslist, en de volger degene die gehoorzaamt. Dit model is diep verankerd in opvoeding, onderwijs en religie. Het heeft generaties gevormd in het idee dat autoriteit buiten ons ligt — en dat veiligheid ontstaat door volgen.
Maar in werkelijkheid vraagt waarachtig leiderschap iets heel anders: het vraagt om innerlijke afstemming, om zelfreflectie, om moed om te voelen wat klopt. En dat is spannend. Want zodra we zelf gaan leiden, kunnen we ons niet meer verschuilen. We worden zichtbaar. We worden verantwoordelijk.
Zelfleiderschap vraagt om de verbinding te herstellen tussen onze innerlijke polariteiten. Of je nu een vrouw of een man bent, ieder mens heeft de beide polariteiten in zich. Ook als ik dit uitleg aan een vrouw, is vaak het antwoord: ‘Ja maar, hij is een man, ik wil een man, een sterke stoere man, hij is toch zeker geen homo?’
Het valt me vaker op bij vrouwen die ontdekken dat hun mannelijke partner gevoeliger en kwetsbaarder wordt, de paniek wel eens toeslaat. Of ze vinden het ronduit ‘schattig, aandoenlijk.’
Omgekeerd is het ook nodig om te vermelden dat het beeld dat een man heeft over een vrouw ook aan het veranderen is. En veranderingsprocessen gaan niet zo snel dan gedacht of gehoopt. Het hoofd kan veel willen vanuit pure wilskracht, echter zijn dat toch processen die heel diep inwerken en doorwerken in ons hele wezen als aards, spiritueel en kosmisch mens.
Het lineaire strakke denken is al zolang heel gevormd en niet iedereen staat er bij stil of heeft daar geen zin in.
Sommigen zullen daar niet verder over nadenken, laat staan zich indenken, want dat beeld is vast gebeiteld en actief als een ‘computerprogramma’ waarvan de harde schijf op volle toeren draait. Een programma dat zekerheid en veiligheid geeft, het houdt mensen echter in een soort van ‘slaap.’
Wat is dat nu met onze vrouwelijke en mannelijke energie in ons? En wat is dat nu met die vrouwelijke energie bij een man? En hola, wat moet ik met die mannelijke energie in mezelf als vrouw?
De vrouwelijke energie nodigt uit tot vertraging, voelen, ontvangen. Zij luistert naar het veld, naar het lichaam, naar de ziel. De mannelijke energie brengt richting, daadkracht, manifestatie. Hij durft te kiezen, te spreken, te handelen.
Wanneer we de verbinding tussen de beide in harmonie brengen, als een éénheid in onszelf, slaan we niet over van het ene naar het ander uiterste. Je voelt je dan in je ‘midden’ geworteld/geaard. Het is als het ware een dans van verbinding in jezelf.
Wanneer deze krachten innerlijk bij zowel de vrouw als de man in balans zijn, ontstaat een leiderschap dat niet duwt of trekt, maar uitnodigt. Een leiderschap dat niet beheerst, maar begeleidt. Een leiderschap dat niet alleen resultaten nastreeft, maar betekenis weeft. Dit toch even bondig onder de aandacht gebracht, om over het onderwerp Leiderschap, wat veel meer is dan wat het ooit is geweest, verder te schrijven.
Waarom is het zo lastig en moeilijk om in een groeiend leiderschap verantwoordelijkheid te dragen, onvermijdelijk verbonden met elkaar?
Omdat het ego veiligheid zoekt. Omdat het onbekende eng is. Omdat we geleerd hebben dat fouten vermijden belangrijker is dan voelen wat klopt. En omdat we vaak niet geleerd hebben hoe we onze innerlijke stem kunnen vertrouwen.
Maar ook omdat zelfleiderschap vraagt om innerlijk werk. En innerlijk werk is een weg, een traject een reis die niet lineair verloopt. In je reis komen hindernissen op je weg, momenten dat je even zal rust nemen om de ervaringen onderweg te integreren, je staat niet altijd meer ‘aan’.
Het vraagt om het loslaten van slachtofferschap, van afhankelijkheid, van de illusie dat iemand anders ons kan redden. Dat is geen makkelijke weg — maar het is wel de weg naar emotioneel volwassen worden.
Hoe leiderschap en meesterschap in bedrijven werkt is heel erg divers. Ik herinner me heel veel jaren terug, dat ik communicatietrainster was in een diversiteit van bedrijven en organisaties en als voorbeeld Jef Colruyt nam. Het was werkelijk een verrassing, een unicum in die tijd, dat een Jef Colruyt
heel innovatief en inspirerend samenwerkte met zijn werknemers, van de top tot het onderhoudsmedewerkers namen deel aan werkgroepen, ontspanning, lichaamswerk et cetera.
Iedere werknemer was veelbetekenend een schakel van het geheel. Waar ik ook landde in bedrijven, nam ik als voorbeeld Jef Colruyt. En de tijd waarover ik even schrijf is ruim tien jaar geleden en wel met die levende herinneringen eraan. Zo blij voelde ik me, want er was iemand die in het openbaar zijn visie en werking deelde, en er net zo in stond als ik.
Zoveel jaren later zie ik dat hier en daar oude systemen kraken en daveren op hun grondvesten, echter… het overschrijven van het ‘oude’ met zogenaamde ‘nieuwe innovatieve voorstellen’, dat is ook iets wat ik aankijk.
Het nieuwe is niet altijd echt vernieuwend vanuit een voller groeiend meesterschap en leiderschapsbewustzijn, maar een terugkeer naar controle en controle-mechanismen in samenhang met allerlei instanties.
Het is maar hoe je er zelf naar kijkt en aankijkt. Zelf bekruipt me het beeld van ‘straffen’ en ‘belonen’, een ‘vingertje’ dat zegt: ‘pas op, als je niet luistert, niet gehoorzaamt, dan zwaait er wat.’ En dat wordt gedaan in de vorm van geld. Want iedereen heeft geld nodig om te bestaan in onze wereld. En hoe kun je mensen in de greep houden? Door hen te ontnemen wat hen dwingt op de knieën te vallen. En dat is angst-inductie, met verregaande gevolgen.
Kiezen we hiervoor in ons groeiend voller leiderschap en meesterschap? Ik denk van niet. Althans….ik mag daar niet zomaar vanuit gaan.
Enkele Organisaties die duidelijk voeling hebben met zichzelf als leider, voelen dat het niet langer volstaat om te sturen op cijfers, controle en efficiëntie. Er groeit een nieuw besef: dat de mens geen middel is, maar het hart van elke onderneming.
Dat leiderschap niet langer gaat over macht, maar over verbinding. En dat samenwerking pas echt vruchtbaar wordt wanneer ieder mens ertoe doet. Het ‘oude’ verticale model ( en hiërarchie’) verkrampt. Met verticale hiërarchie bedoel ik dat de top beslist, macht stroomt van boven naar beneden. Mensen worden beoordeeld op targets, meetbare output en prestaties. In dit systeem is er weinig ruimte voor creativiteit, kwetsbaarheid, intuïtie. Het leidt steeds vaker tot afstand, verlies van bezieling en burn out.
Het leiderschap van de toekomst is horizontaal georiënteerd. Niet in de zin van structuurloosheid, maar in de zin van gelijkwaardigheid en complementair. Iedereen draagt bij vanuit zijn of haar unieke kracht en kwaliteiten. De leider is geen bevelvoerder, maar een ruimtehouder — iemand die afstemt, uitnodigt, en het potentieel van anderen tot bloei brengt.
Deze transformatie vraagt om een innerlijke verschuiving bij leiders zelf. Van controle naar vertrouwen. Van sturen naar begeleiden. Van weten naar voelen. Het vraagt om het integreren van vrouwelijke energie (ontvankelijkheid, intuïtie, zorg) en mannelijke energie (helderheid, daadkracht, richting) — niet als tegenpolen, maar als complementaire krachten in dienst van het geheel.
Leiderschap wordt dan een dans van wederkerigheid: een dynamisch samenspel waarin leiden en volgen elkaar afwisselen, afhankelijk van wat het moment vraagt.
Bedrijven die deze beweging omarmen, worden levende weefsels. Geen machines, maar ecosystemen. Geen silo’s, maar cirkels. In zulke organisaties is er ruimte voor stilte, reflectie en zingeving, wordt leiderschap gedeeld, gedragen en staat ieder mens als werknemer centraal.
De toekomst van leiderschap ligt niet in het perfectioneren van het oude, maar in het durven belichamen van het nieuwe. In het erkennen dat ieder mens ertoe doet. In het weven van samenwerking als een dans — met ritme, resonantie en wederkerigheid.
Wanneer leiders deze weg gaan, ontstaat een werkcultuur waarin mensen niet alleen werken, maar leven. Niet alleen presteren, maar betekenen. En niet alleen volgen, maar meeschrijven aan het verhaal van het geheel.
Vrouwen en mannen kunnen elkaar inspireren en faciliteren, niet door het overroepen van de een of de ander, maar elkaar werkelijk opnieuw met andere ogen en een bewustere kijk vanwaar we allemaal komen, te ontsluieren.
Zelf heb ik het idee dat indien, wat organisaties betreft en ook in het politieke wezen, er een groeiend en veranderend bewustzijn ontstaat, in het integreren van de vrouwelijke en mannelijke polariteit, een groter Veld wordt geopend waar de Watermanwaarden verbonden met het innerlijk leiderschap en meesterschap als gelijkwaardige evenknieën ons naar een heel nieuwe richting brengen, van 3D bewustzijn naar 5D bewustzijn. Laat het ons daarop houden. Want we zijn in wezen multidimensionaal.
Liefs Mieke 
