Misschien sta je er niet bewust bij stil…enerzijds wil iedereen belangrijk zijn, zich welkom voelen, gewaardeerd worden, zich geliefd en gewenst voelen. Menselijke behoeften en verlangens. In intieme contacten, relaties kan dit leiden tot afhankelijkheid.
Zich geliefd voelt geeft voor velen die zich heel diep van binnen onzeker voelen, een enorme kick. Van de wieg tot het graf hebben we gedrag aangeleerd dat leidt naar bevestiging. Om aandacht en liefde te ‘krijgen’, moest je er wel iets voor doen. Lief zijn, luisteren, je best doen, niet tegenspreken, presteren, beter worden dan anderen…voorwaardelijkheid is wat velen hebben meegekregen. Voorwaardelijke acceptatie. Voorwaardelijke goedkeuring. Voorwaardelijke genegenheid. Ik benoem het niet tot ‘liefde’ omdat alles wat voortkomt uit voorwaardelijkheid geen liefde is.
Het is voor velen een hele diepe imprint en die diepe imprint nemen de meeste mensen weer mee in een relatie. In vriendschappen, onder collega’s, bij de werkgever…het lijstje is niet beperkt, het wordt een rode draad in het leven. Als je maar lief en aardig bent, doet wat er van jou wordt gevraagd, dan kun je genieten van een schouderklopje, van waardering, van sympathie.
We gedragen ons vaak anders, afhankelijk van de mensen met wie we omgaan, of we zeggen het een én denken het ander, zoeken een partner met wie we over straat kunnen en die zorgt dat wij er ‘goed’ uitzien. Hoe meer goedkeuring van anderen gekregen wordt, des te beter denken we te zijn. Slechts weinigen beseffen echter dat dit een van de grootste belemmeringen vormt om verliefd te worden én te blijven.
Een deel van die kick bestaat eruit dat we onszelf zien door de ogen van de ander. Er zitten uiteraard twee kanten aan de medaille. Als anderen ons vol lof bekijken, krijgen we zelfvertrouwen. Je bloeit ervan op, je dag kan niet meer stuk. Je voelt je in de zevende hemel. Niet? Daarentegen als de ander teleurgesteld is, kritiek geeft ( al is het opbouwende kritiek) dan raken we teleurgesteld in onszelf, voelen ons afgewezen. Als anderen ons niet zien staan, negeren, kunnen we het gevoel krijgen er niet toe te doen, niet bestaan. Auw…pijnlijk.
Als iemand zijn zelfbewustzijn ‘ontleent’ aan de ogen van anderen, raakt hij het hoe dan ook kwijt. Degene(n) die ons het ene moment bewondert, kan de volgende dag zijn belangstelling voor ons verloren hebben. Of we ontwikkelen nieuwe eigenschappen die hem toevallig niet bekoren…er kan dus van alles gebeuren waardoor de balans doorslaat en dit aanvankelijke heerlijke gevoel over onszelf kwijtraken. Het durven te erkennen dat dit gebeurt, in jezelf, is een belangrijke stap naar zelfbewustzijn en daarin ontdekken welke lagen vragen om verandering.
Dat is dus precies waarom relaties meestal fantastisch beginnen en na een tijdje aan het wankelen gaan. Zodra partners eigenschappen laten zien, bekijken ze elkaar met ‘andere’ ogen. Ze worden kritischer; de aanvankelijke euforie, adoratie begint weg te stromen, als de lucht in een tere ballon!
Hoewel het pijnlijk en vaak choquerend is, is het verliezen van de opwinding nog niet eens een drama. Als we van iemand houden omdat hij ons aanbidt, is dat niet noodzakelijk vanuit ‘liefde.’ Adoratie, aanbidding zijn emotioneel niet gezond en creëert disharmonie, afhankelijkheid en houdt meestal geen stand.
Een zenverhaaltje maakt het eenvoudigweg duidelijk:
‘ Een aap die aan de rand van een vijver zat, zag de weerspiegeling van de maan in het water. Betoverd stak hij zijn hand ernaar uit, graaide in het water en spetterde. Hoe meer hij spetterde, des te meer de maan hem ontglipte, omdat hij werd verwrongen door de golven. De aap kwam er nooit achter dat het slechts een weerspiegeling was. Uiteindelijk wilde hij de maan zo wanhopig graag aanraken, dat hij zich in het water liet vallen en verdronk. Was de aap nu maar even opgehouden met spetteren om naar boven te kijken, dan had hij de echte maan gezien.’
Als we ophouden met spetteren in het water van de liefde, onze waanzinnige honger naar adoratie, naar goedkeuring loslaten en ophouden met het zoeken naar onze eigen weerspiegeling in de ogen van een partner, in de ogen van anderen, beginnen we te ontdekken wie we écht en werkelijk zijn.
Elke persoon is de juiste persoon om lief te hebben, zoals hij is. Het zelfbewustzijn is gebaseerd op dat wat echt, waarachtig en duurzaam is, niet op iets wat ooit verloren kan raken. Niet afhankelijk van goedkeuring of externe omstandigheden om ons volledig, heel en blij te voelen. Het trekt zich dus niets aan van goede of slechte tijden, en gaat onbekommerd zijn gang.
Gewoon eenvoudig aanwezig zijn, want het natuurlijk is goed, het eenvoudige is goed, jezelf zijn is goed, jezelf zijn is alles wat je echt kunt zijn, al het andere is slechts afdwalen en afleiden. In feite is het diepe hunkeren naar de kick die iemand ons geeft, het tijdelijke gevoel dat we fantastisch zijn. We zijn in feite niet verliefd op de ander, maar eerder op het prachtige plaatje dat van onszelf geschetst wordt.
Jean-Paul Satres schreef hierover een wel heel duidelijke visie:
‘We beschouwen de manier waarop anderen ons zien als realistischer dan de manier waarop we onszelf zien. Dit betekent dat we onszelf zien als ‘object’ en voorbijgaan aan de kern van wie we werkelijk zijn.’
Enkele stappen op weg naar liefde vanuit het eenvoudige zelf
1. De belangrijkste momenten
Sta even stil en word je ervan bewust wat voor jou de belangrijkste momenten en aspecten van je relaties zijn. Wees eerlijk tegenover jezelf. Waarnaar verlang je in relatie? Hoe voel je je daardoor over jezelf? Wat voel je precies? Je ziet de onderliggende motivatie van je relaties en waarvoor je die gebruikt. Als we onze relaties niet meer gebruiken om onze eigenwaarde meer te bepalen, beginnen we een eerlijke, langdurige relatie met ons ware zelf op te bouwen.
2. Eisen
Welke eisen stel je aan anderen om hun toe te staan je leven binnen te komen? Wat voor persoon of gedrag is onacceptabel voor je? Zeker hoef je niet iedereen in je leven toe te laten. Wel is het belangrijk om bewust te worden van wat je wel en niet accepteert en waarom je uit een relatie zou stappen. Zo merk je ook wat je bewust of onbewust van je partner én jezelf eist. Kijk of die eisen wel redelijk zijn? Realistisch? Kijk of het allemaal zo is als je het zou wensen. Kijk hoe je eisen de kansen voor jou zullen verkleinen of vergroten, en of je er misschien een paar zou kunnen laten varen.
3. Gift
Wat geef je anderen in relaties? Zijn er dingen die je geeft zonder dat het nodig is en die niet gewenst zijn of gewaardeerd worden? Neem even de tijd om te zien wat je motivatie is om te geven. Neem ook even de tijd om te zien wat je hoopt hiervoor terug te krijgen. Kijk hier ook voor jezelf heel eerlijk naar. Kijk wat je te bieden hebt dat eenvoudig en natuurlijk voor je is en dat deel uitmaakt van wie je bent. Is dat genoeg? Wordt het verwelkomd? Kun je ervoor kiezen een relatie te hebben met diegenen die willen wat je te bieden hebt, met diegenen die jouw schenkingen waarderen?
4. Zijn
In welk opzicht ben je bereid er te zijn in je relatie? Je hart open te houden? In welk opzicht ben je bereid om je niet op te dringen aan de ander, maar om er gewoon te zijn zoals hij is? Maar daarvan eens een lijstje, bekijk die lijst en kijk dan elke dag of je dit voor iemand anders kunt doen. Laat de ander er gewoon zijn, in zijn eigen wereld. En laat jezelf er ook zijn, in jouw eigen wereld. Laat jezelf niet achter als de ander er is. Laat die ander ook niet achter. Kijk hoe je je voelt als je je op die manier gedraagt en kijk hoe de ander reageert. Het lijkt in eerste instantie misschien heel vreemd, maar houd vol!
5. Eenzaamheid versus alleenzijn
Wanneer voel je je in je leven eenzaam? Hoe ga je hiermee om? Heel belangrijk om je dit te realiseren. Ben je bereid om je eenzaamheid te ervaren? Als je bereid bent om je niet te verroeren en haar ten volle te ervaren, zal je eenzaamheid veranderen in alleenzijn. Vanuit een basis van alleenzijn kun je je sterk voelen, geankerd in jeZelf, geankerd in je bestaan, en zijn allerlei soorten relaties mogelijk.
