Als je niet ten volle een ja kunt zeggen tegen je neen, is het een ja zeggen tegen je ja vaak twijfelachtig.
Interessante bijdrage van Dr Maté Gabor, die het heeft over enerzijds gehechtheid en authenticiteit.
We hebben het heel vaak over hechting, veilige hechting ( waar veel lagen in aanwezig zijn). In enkele opleidingen met Dr Martin Appelo ben ik me verder gaan verdiepen over wat mensen onder hechting, veilige/onveilige hechting verstaan. Zijn inzichten gaan nog verder dan menig klinisch psycholoog laat zien. Nu ik zelf een vervolgopleiding klinische psychologie volg, stel ik ook daar die vragen….
Heel helder brengt Maté vier belangrijke vragen naar voor – die voor velen wel zal leven maar wellicht nog te weinig bij stilgestaan worden. We worden als unieke wezens met een aangeboren verlangen naar verbinding geboren, verbinding en hechting ( in het begin is de fysieke hechting een basisbehoefte). Tijdens het opgroeien leren we onze authenticiteit te onderdrukken, om te voldoen aan de toenemende behoefte aan hechting, gehechtheid. Belangrijk om te overleven.
De beide, gehechtheid én authenticiteit zijn allebei van vitaal belang, doch deze behoeften concurreren met elkaar bij een kind. Gehechtheid wint het over authenticiteit.
Er ontstaat gaandeweg een schuldgevoel.’ Als ik nee zeg, voel ik me schuldig’ was het allereerste boek dat ik onder ogen kreeg, alsof het op mijn lijf was geschreven. Voel je schuldig, want als je een ja zegt ( volmondig) op je neen, dan ben je een egoïst.
Het herstelproces omvat het stellen van 4 vragen:
1. Waar heb ik moeite met nee zeggen?
2. Wat is het verhaal dat ik mezelf vertel waarom ik geen nee zeg? ( ik heb nu geen energie hiervoor, ik ben er graag op een ander moment voor jou, zullen we dit afspreken?)
3. Is dat verhaal waar? ( is het waar dat je een egoïst bent omdat je aangeeft nu geen energie te hebben om iets leuk te ondernemen?)
4. Wat is de impact op mij als ik geen nee zeg? ( ik ben oprecht in wat ik voel op dit moment, ook al begrijp ik dat de ander zich ontgoocheld kan voelen. )
Er zijn gevolgen aan ‘nee’ zeggen, we kunnen vrienden en relaties verliezen, maar er zijn nog grotere gevolgen aan het onderdrukken van onszelf. ( de ander is boos, trekt zich terug en laat niets meer van zich horen, voelt zich in de steek gelaten, niet gezien ( oude trauma’s spelen op), je wilt de vriendschap niet kwijt en je verlegt je grenzen ( je houdt er geen fijn gevoel aan over) of je laat dit alles bezinken.
Gezonde grenzen vervagen omdat de behoefte aan hechting overheerst, de angst om iemand te verliezen, de angst om afgewezen te worden en alle angsten die jouw authenticiteit in de kiem hebben gesmoord.
Maté eindigt met een liedje gezongen door Elvis Presley. Heel toepasselijk…je legt je authentieke Kern in de handen van iedereen die je heel graag wil kneden en herkneden tot het beeld ( ideaal) die ze heel graag willen. In die zin blijf je kneedbaar als een baby, zoekend naar hechting en gehechtheid en ja, dan mag je je wel zorgen maken als dit aan de hand is.
Mensen die jouw oprechte neen accepteren, zullen waard-eren en ervaren dat je ja ook oprecht zal zijn.
Mensen die jouw oprechte neen niet accepteren, zullen je veroordelen, zullen je allerlei labels toedienen, en die mag je dan ook laten gaan.
Beetje kort door de bocht geschreven, maar zeker wel de essentie, de kern waar het om draait.