Onze gedachten begeleiden ons bij elke stap. Ze bepalen meestal of we ons goed of slecht voelen. Het wordt problematisch wanneer de innerlijke criticus uit de hand loopt en een negatieve invloed heeft op onze stemming en ons gedrag.
Studies tonen aan dat 90% van onze interne dialogen tegen onszelf zijn gericht. Niet voor niets luidt het gezegde “Onze ergste vijand zijn wijzelf”. We herhalen negatieve gedachten en overtuigingen, we twijfelen aan onszelf en we geven onszelf de schuld voor mislukkingen.
Wat is de innerlijke criticus?
De innerlijke criticus is de stem in ons hoofd die regelmatig onze aandacht vestigt op onze zwakheden en onzekerheden. Hij blokkeert ons door de innerlijke criticus herhaaldelijk zinnen te geven als “Ik kan het toch niet.”, “Mijn werk is alleen goed als het vrij is van fouten.” of “Ik heb dat toch nooit kunnen doen.” roept in ons bewustzijn.
Onze innerlijke criticus is meestal geworteld in de kindertijd: naast complimenten krijgen we ook berisping. Sommigen van ons kregen minder lof of de schuld woog zwaarder. Omdat we vooral onze ouders als kinderen een plezier willen doen, slaan we, vaak onbewust, in de hersenen op hoe we dat precies bereiken. We slaan onjuist gedrag bewuster op in de hersenen om onszelf te beschermen tegen toekomstige fouten.
Als er te weinig eigenliefde en te veel zelfkritiek is, is zelfverwijt het resultaat. De innerlijke criticus remt ons af om ons tegen verder kwaad te beschermen. We hebben geleerd dat we door belangrijke zorgverleners, zoals ouders of vrienden, worden geprezen voor goede prestaties. Als kind ontstaat het onbewuste idee dat we iets moeten bereiken om herkend te worden.
Dit idee leidt ertoe dat mensen een sterke innerlijke criticus ontwikkelen. Met de innerlijke criticus kun je veel bereiken doordat hij je drijft, maar vaak zie je pas te laat wanneer de negatieve stem van de innerlijke criticus te luid wordt. Omdat we gewoonlijk meer waarde hechten aan lof van buitenaf, wordt de innerlijke criticus luider. Dit leidt tot meer zelfverwijt, er is geen lof van binnenuit en we zijn zelfs nog strenger voor onszelf.
De volgende tips kunnen de stem van je innerlijke criticus temmen.
- De innerlijke criticus is veranderlijk
Onze gedachten zijn en blijven slechts gedachten. Ze komen en gaan. Ze zijn veranderlijk en we kunnen ze beïnvloeden. Zodra de negatieve dialoog met jezelf begint, zijn we geneigd te vergeten dat het gewoon gedachten zijn. We identificeren ons met hen en internaliseren ze.
Probeer je innerlijke criticus bloot te leggen. Wees je ervan bewust dat je innerlijke criticus tegen je praat. Dit is een grote stap. Omdat we de kracht hebben om vorm en vorm te geven aan onze gedachten, hebben we deze macht ook over onze innerlijke criticus. We kunnen zijn stem van hem afnemen, omdat we hem zelf hebben gemaakt De innerlijke criticus is maar een klein en veranderlijk deel van jou.
- Kijk vanuit waarnemen
Door mindfulness en aandacht kunnen we op de innerlijke criticus stuiten. Observeer de zelfbespreking en je innerlijke criticus en probeer de gedachten bewust als zodanig waar te nemen zonder ze te beoordelen. Verander tijdens de innerlijke monoloog van “ik” in “jij”.
Je hoeft de zinnen van de innerlijke criticus niet te geloven of te internaliseren. Neem de positie van een waarnemer in en laat de gedachten voorbijgaan. Door je gedachten voorbij te laten gaan, win je afstand. Vooral meditaties voor eigenliefde kunnen hier helpen. Drie minuten meditatie per dag kan een enorme impact hebben op onze innerlijke criticus.
- Zwart op wit
Ga vijf minuten zitten zonder enige afleiding en luister naar jezelf. Na een korte tijd zullen de eerste negatieve gedachten van je innerlijke criticus waarschijnlijk opduiken. Uw taak is nu om ze op papier te zetten. Schrijf al deze negatieve gedachten op die door je hoofd gaan. Het doel van deze oefening is om je bewust te worden van de intensiteit van deze gedachten. Meestal zijn we geschokt door de intensiteit en boosaardigheid van de innerlijke criticus. Het is belangrijk om je hiervan bewust te worden om de scherpe rand van de innerlijke criticus te halen.
- Zelfcompassie
Wanneer je in stilte met jezelf begint te leven, zul je waarschijnlijk zien hoe vaak er negatieve gedachten opduiken. Zou je het advies en de overtuigingen die in je hoofd opkomen, aan een vriend of geliefde geven? Waarschijnlijk niet. En je herkent wellicht de situatie waarin je medelijden hebt met dierbaren als het niet goed met hen gaat? Probeer dit medeleven een keer voor jezelf te voelen. Bescherm jezelf wanneer de negatieve stem van de innerlijke criticus opkomt. Dit kan in het begin misschien raar aanvoelen, maar zelfliefde en zelfcompassie zijn een integraal onderdeel van het stoppen van de negatieve innerlijke stem.
- Troost je innerlijke criticus
Zoals beschreven, wil de innerlijke criticus ons beschermen tegen schade. Dit is mooi bedoeld, maar niet altijd een voordeel. Een manier om met deze zelfvernietigende gedachten om te gaan, is door genegenheid te tonen voor de innerlijke criticus. Wees niet bang elke keer dat je innerlijke criticus je weer aanvalt. Hij wil je in principe beschermen.
De innerlijke criticus is bang voor de volgende mislukking. Je kalmeert hem door hem te troosten als een kind, hem te knuffelen en bemoedigende woorden tot hem te spreken. Besteed aandacht aan hem, maar blijf altijd in de positie van de waarnemer en identificeer je niet met wat hij zegt.
- Je liefhebbende metgezel
Om je innerlijke criticus te kunnen weerstaan, is het belangrijk om een liefdevolle metgezel te creëren. Dit is als het ware de stem tegen de innerlijke criticus. Je kunt zelf je liefdevolle metgezel creëren – ongeacht de kleur of vorm – het is aan jou. Het belangrijkste is dat hij liefdevol met jou en je innerlijke criticus spreekt.
Elke keer dat je innerlijke criticus luidruchtig wordt, kan je liefdevolle metgezel een tegengedachte formuleren. Dus hij kan met de negatieve overtuiging “Dat kan je toch niet doen.” bijvoorbeeld “Probeer het maar eens. Wat moet er misgaan? ” zich verzetten tegen. Schrijf bij elke negatieve gedachte van de innerlijke criticus een tegengestelde gedachte van je liefdevolle metgezel op.
Ieder van ons kent de innerlijke criticus en de daaruit voortvloeiende negatieve oordelen. Zelfs de meest succesvolle mensen worstelen met de innerlijke criticus. Het goede is dat we onze gedachten kunnen transformeren en kunnen bepalen aan welke innerlijke stem we kracht geven.
Omgaan met je innerlijke criticus betekent moed en groei. Elke keer dat je met je innerlijke criticus te maken hebt, groei je een beetje verder dan jezelf en de negatieve gedachten.
Met een beetje oefening en geduld kan negatieve zelfbespreking al snel veranderen in positieve, liefdevolle zelfgesprekken. We zullen nooit in staat zijn om negatieve zelfpraat volledig uit te roeien, maar als we eenmaal leren om het opnieuw te creëren en onze reactie op de innerlijke criticus waar te nemen en te veranderen, zijn we op de goede weg.