Er is een uniek soort stress (en uitputting) die gepaard gaat met de noodzaak om alles onder controle te hebben. Misschien voelt je je onder druk gezet door de nooit eindigende drang naar ‘perfectie’? Trek je de lijn door op elk levensvlak, echter je staat er al lang niet meer bij stil dat je leeft vanuit controle.
Het is enerzijds menselijk dat we enige controle over het leven willen, maar we dienen ervoor te zorgen dat we geen negatieve, obsessieve relatie met controle aangaan. Onze mentale, emotionele en fysieke gezondheid lijdt eronder als we onze kostbare energie gebruiken om problemen te overheersen die uiteindelijk zinloos zijn of in wezen buiten onze controle liggen.
Als je moeite hebt om zelfs maar een klein beetje ‘los te laten’, kun je als volgt de oorzaak achter deze krachten in je leven begrijpen en hoe je jezelf kunt leren de behoefte aan controle los te laten.
Het ervaren van een diepgewortelde behoefte om controle te houden, komt vooral voort vanuit een diepe angst voor het onbekende. Ook al ben je hoogopgeleid, ben je super getalenteerd, de behoefte om altijd en overal controle over te hebben en te houden is destructieve angst. Constructieve angst daarentegen verwittigt je als je bedreigd wordt, als je leven in gevaar is.
Het voortdurend zoeken naar veiligheid, naar zekerheid, naar vastigheid houdt je leven in de grip, waardoor ook het stressniveau verhoogt. Je vindt het haast normaal dat je vandaag weet, hoe je dag er morgen zal uitzien. Laat staan dat je wilt weten of je in een verkennend contact wilt weten of je volgende week een relatie zal hebben met deze persoon. Sommigen zijn zich er niet van bewust dat een toekomst voorspeld willen zien vooral ontstaat vanuit angst.
Degenen die deze overtuiging onderschrijven, over reguleren vaak hun interne en externe wereld in hun zoektocht naar veiligheid. Helaas ontstaat er een giftige cyclus als we geloven dat we alle voortdurend bewegende doelen die het leven biedt, kunnen – of zouden moeten – kunnen beheersen. Hoe meer we naar controle streven, hoe groter onze stress en angst worden; Vervolgens reageren we door te proberen het oncontroleerbare onder controle te krijgen, en de onproductieve cyclus gaat door.
‘ Als ik maar controle kon hebben over mijn dieet, mijn werk, mijn kinderen, mijn hond, mijn lichaam, mijn leeftijd, mijn gedachten, mijn gevoelens, mijn leefruimte, mijn relatie, mijn leven, de prijzen van levensmiddelen, de gasprijzen, de klimaatverandering, de politiek en natuurrampen, het leven zou gemakkelijk zijn… ik zou me zoveel beter voelen, ik zou me gelukkig voelen, ik zou me geen zorgen hoeven te maken, ik zou…..’ Het als….dan’ is leven vanuit een voorwaardelijke wijze. Het leven mag zich niet op een natuurlijke manier ontvouwen, terwijl de natuurwetten ons elke dag, elk seizoen laten zien hoe ze werken. Ongeduld en in de diepste laag een fundamenteel gebrek aan vertrouwen gaan, zoals ik het waarneem, hand in hand samen.
Vaak hoor ik in dit soort van gesprekken…’Ja, maar….’ Hoe zou het zijn als je ‘ja maar’ omvormt naar ‘ja, en…’
Hoe zou het zijn als je het of/of denken omvormt naar een en/en denken?
Hoe zou het zijn om eens een lijstje op te maken waarover je hardnekkig controle wilt houden en waarbij je ervaart dat dit niet bijdraagt aan jouw gevoel van rust, omarming, vrede? Stel dat je net iemand hebt ontmoet, voel je dat je vanaf deze ontmoeting het hele script bedenkt hoe het nu verder moet verlopen, zodat jij je veilig kunt voelen?
Of voel je ruimte in het elkaar te willen ont-sluieren; er moet niets vastgelegd worden gedurende het elkaar leren kennen en verkennen, je laat je hele script gaan, je komt wellicht nog oude wonden tegen die nog niet geheeld zijn, echter heb je de intentie om aan jezelf te werken en de ander ook de ruimte te geven te ontdekken wat er nog te helen valt. Lichthartigheid is anders dan controle willen houden hoe en wanneer de volgende stap wordt gezet.
We hebben vaak niet de moed om de waarheid onder ogen te zien : we hebben veel minder controle over ons leven dan we willen geloven; we hebben eenvoudigweg geen controle over de duizenden variabelen die deel uitmaken van het mens-zijn. We zijn machteloos over alles behalve onze eigen gevoelens, gedachten en daden. We hebben evenmin controle over de ander….welke oude patronen uit het aangeleerd gedrag ook herhaald worden, tot den treure toe.
Machteloosheid, frustratie, boosheid, teleurstelling….misschien door de scala aan dieperliggende emoties ruimte te geven, te erkennen, vormt een opstap naar verandering, een emotioneel gezond evenwicht.
Hoe je de behoefte aan controle los kunt laten.
Door de onderstaande elf stappen te omarmen, zul je merken dat je de ‘ik-moet-alles-over-controle-moeten-hebben’-mentaliteit loslaat die jouw wereld beheerst:
1.Je bestaansKracht- je wortels- je systemische achtergrond
Neem even de tijd om na te denken over waar je drang naar controle geworteld is:
- Komt het voort uit onopgeloste kinderwonden?
- Heb jij een onveilige hechtingsstijl?
- Heeft een of meer van je zorgverleners een zeer perfectionistische, kritische of gecontroleerde omgeving gecreëerd?
- Heb je last van PTSS of een ander onopgemerkt probleem waardoor je naar controle grijpt?
Als je ontdekt dat dit soort kwesties aan de basis liggen van je behoefte aan controle, zal je bewustzijn je helpen vooruitgang te boeken. Diepgewortelde, onopgeloste problemen maken de wisselvalligheden van het leven vaak zorgwekkender – en dit kan leiden tot een onbewuste drang om meer controle over het heden en de toekomst te verwerven.
2. Gedachten en gevoelens waarnemen
Als je de drang voelt om een bepaald aspect van je leven (of dat van iemand anders) te veel onder controle te houden, sta dan even stil om de gevoelens op te merken die aan het werk zijn. Voel je je angstig, bezorgd of angstig? Is boosheid of verdriet op het werk?
3. Laat je gedachten en daaraan gekoppelde gevoelens opstijgen in een ballon
Als je eenmaal herkent welk gevoel of welke gevoelens dan ook aan het werk zijn, pauzeer dan om bewust de gedachten en daaraan gekoppelde gevoelens in een ballonnetje te laten opstijgen. Neem waar en zie hoe de ballonnetjes steeds hoger en hoger vliegen, uit het zicht. Haal diep adem, visualiseer het loslaten van de angst en vervang de angst door een positief beeld, zoals een lavendelveld, een kalme zee of een dierbaar huisdier. Laat ook eventuele negatieve gedachten los; visualiseer ze die wegdrijven in een ballon. Vervang de negatieve gedachte door een positieve mantra, zoals: ‘Ik ga mijn behoefte loslaten om te proberen dingen perfect te maken; ik bereid me liever op een evenwichtige manier voor en ga dan met de stroom mee.’
4. Praat tegen jezelf met humor en liefdevolle aandacht.
Wanneer je merkt dat je vastzit in een cyclus van controle, pauzeer dan even om op een vriendelijke, geruststellende manier tegen jezelf te praten. Bedenk dat de drang naar controle vaak voortkomt uit angst voor het onbekende en de wens om zekerheid te creëren, dus geef jezelf een dosis liefdevolle aandacht in plaats van schaamte of schuld.
Als je bijvoorbeeld merkt dat je je partner onder controle probeert te houden, pauzeer dan gewoon en adem in. Geef jezelf dan een vriendelijke opmerking, zoals: ‘Oh, deze oude gewoonten zijn moeilijk af te schudden, maar ik boek vooruitgang. Mijn partner doet de dingen gewoon op zijn eigen manier… Het is niet schadelijk voor mij, dus ik zal gewoon glimlachen en de dingen laten gebeuren.’ het is.
5. Noem je innerlijke dictator en controleur
Je kunt een vleugje eigenzinnigheid aan je reis toevoegen door je innerlijke dictator een naam te geven. Je zult je objectiever en bewuster voelen als je merkt dat je innerlijke dictator zich in je geest heeft gevestigd. Wanneer je innerlijke dictator je onder druk zet om de controle over te nemen op een manier die uiteindelijk destructief is voor je welzijn, zeg dan simpelweg: ‘Hé, X, ik zie dat je hier bent. Je helpt niet in deze situatie, dus ga alsjeblieft van het podium weg.’
Hoe meer je beseft dat je innerlijke dictator een klein deel van je is – en een stukje dat je kunt controleren – hoe beter je in staat zult zijn een gezond evenwicht te creëren tussen constructieve en destructieve controle.
6. Merk op wanneer daadwerkelijke controle mogelijk is en wanneer deze constructief is.
Zeker, er zijn momenten waarop het hebben van controle daadwerkelijk positief en productief is. Neem even de tijd om op te merken en voor jezelf te applaudisseren wanneer je verlangen naar controle daadwerkelijk nuttig is voor de situatie. Als je bijvoorbeeld vastzit in een werksituatie waarin niemand de leiding neemt en jij tussenbeide moet komen, feliciteer jezelf dan met het feit dat jij over de vaardigheden en het vermogen beschikt om met de situatie om te gaan.
7. Merk het op en laat het los als het najagen van controle destructief is.
Terwijl je geoefend raakt in het maken van onderscheid tussen constructieve en destructieve controle, sta jezelf toe om het verlangen naar controle bewust los te laten. Als je bijvoorbeeld merkt dat je met je partner in gevecht bent om een ruzie te ‘winnen’, zodat je de situatie onder controle kunt houden, pauzeer dan even om het los te laten. Je kunt zelfs tegen je partner zeggen: ‘Het spijt me dat ik de overhand had; ik heb liever dat we een win-win-oplossing vinden, zodat we allebei tevreden zijn met de uitkomst.’
8. Laat het idee van ‘perfectie’ los.
In onze perfectionistische wereld is de drang naar controle vaak diepgeworteld in een diepgeworteld verlangen naar perfectie. Leer de kunst van het onderscheid maken tussen ‘goed genoeg’ en onmogelijke perfectie. Wanneer perfectionisme de kracht is achter de zoektocht naar controle, geef jezelf dan de gave om een stapje terug te doen. Je mentale en fysieke gezondheid – en je relaties – hebben er vaak baat bij als je de zaken afzwakt. Streef ernaar om jezelf ware genade te tonen door op te merken dat ‘goed genoeg’ vaak werkelijk fantastisch geweldig is.
9. Dagboek bijhouden
Naarmate u eraan gewend raakt te leren dat u macht heeft over uw gevoelens, gedachten en daden, word je je van wat je motiveert om te streven naar constante controle in de buitenwereld. Pauzeer om een dagboek bij te houden over wat u opmerkt en de veranderingen die u in de loop van de tijd aanbrengt. Hoe meer u nadenkt over de positieve resultaten die u opmerkt, hoe meer uw positieve veranderingen stand zullen houden.
Zorg ervoor dat u op een vrije, niet-kritische manier een dagboek bijhoudt, zodat je oefenen om niet de controle te hebben. Om jezelf eraan te herinneren de controle los te laten, moet je voldoende ruimte maken voor willekeurige gedachten, spelfouten en wilde fantasieën.
10. Gebruik uw controle-energie op positieve manieren.
Als je merkt dat je van streek raakt door dingen waar je geen controle over hebt (zoals de familie van uw partner of het Hooggerechtshof), probeer dan je angst niet te kanaliseren in het onbewust op hardhandige wijze beheersen van jezelf of anderen. Kantel je energie in plaats daarvan in positieve activiteiten.
11. Oefen dankbaarheid en acceptatie.
Naarmate je een meer evenwichtige relatie creëert met je drang naar controle, zul je merken dat je je vrijer en krachtiger voelt. Je kunt je vooruitgang bevorderen door aandachtig dankbaarheid te beoefenen voor datgene waar je wel controle over heeft: je gedachten, gevoelens en daden. En door acceptatie (omarmen) te oefenen van datgene waar je geen controle over hebt, zoals de acties van anderen, zul je je positiever en evenwichtiger voelen.
Wanneer je de mythe loslaat dat je veilig bent als je een hecht leven leidt en de hierboven genoemde stappen uitvoert, zul je langzaam je negatieve relatie met controle loslaten. Na verloop van tijd zul je een mooie balans vinden waarin je een gezonde relatie hebt met controle in plaats van dat controle macht over je heeft.