Ik heb het in consulten heel vaak over ’emotionele volwassenheid.’ Maar wat is dat eigenlijk en als je voelt dat je vanuit oude kindstukken reageert of de iemand anders reageert vanuit oude kindstukken, hoe herken je dit bij jezelf en iemand anders? En nog belangrijker hoe kun je vanuit jouw waarneming evolueren naar emotioneel volwassen uitgerijpt gedrag. Je innerlijke kind draag je overal met je mee, en mag dat innerlijke kind nu ook gekoesterd en gevoed, getroost en gewiegd worden? Zeker wel! Enkele ondersteunende tips en stappen die jij kunt zetten met een open vizier en een open hart.
1. Laat elke gedachte aan wrok en/of wraak helemaal los!
Gedurende het hele leven zul je allerlei soorten mensen ontmoeten.
Sommigen zullen je onvoorwaardelijk waarderen en liefhebben, terwijl anderen lang genoeg bij je blijven om je voor hun eigenbelang te gebruiken. Gedumpt worden is nooit prettig, dat is zelfs heel pijnlijk. Maar word jij er gelukkiger van om je vast te houden aan wraak willen nemen of wrokgevoelens? Geloof me, neen. Diegenen die je dumpen, die hebben er meestal geen last van en gaan al dan niet vrolijk verder. Kun jij dit veranderen. Neen. Jouw leven is uiteindelijk verder jouw verantwoordelijkheid. Neem je tijd om te treuren en/of te rouwen, klop het stof van je af en weet dat ook jij wellicht niet helemaal in balans was in geven en nemen. Je hebt ervaren, je hebt geleerd, en of de ander iets moest ervaren en of leren? Is dat uiteindelijk belangrijk voor jou? Stap terug in jouw eigen cirkel en onderzoek waar de balans in jezelf om aandacht vraagt. Wrokgevoelens koesteren is toxisch voor je gezondheid, ook jouw fysieke gezondheid! Wraakgevoelens koesteren houdt je weg van jouw leven en je vaart er uiteindelijk niet wel bij. Integendeel.
Sommigen zullen je mening waarderen en eren (zelfs als ze het niet met je eens zijn), terwijl anderen je zullen bekritiseren en haten alleen maar omdat je een ander perspectief hebt.
Wrok koesteren tegen mensen verandert hun mening niet en het helpt je ook niet om te gaan met hun kwetsende opmerkingen of acties.
Tip: Als iemand iets ongepasts, respectloos of hatelijks zegt of doet, probeer dan een gesprek te beginnen en laat de andere persoon weten hoe je je voelt. Er is geen garantie dat hij of zij zijn/haar houding zal veranderen, maar je hebt in ieder geval meer gedaan dan alleen zwelgen in bitterheid en wrok.
2. Je kijkt verder dan je eerste indrukken
Veel mensen geloven dat eerste indrukken alles zijn.
In een wereld die vaak sneller gaat dan wij kunnen bijhouden, lijkt het erop dat weinigen nog het geduld hebben om iemand te leren kennen.
Helaas is de prijs die je betaalt voor het vervangen van authentieke menselijke interacties door betekenisloze eerste indrukken, oppervlakkigheid.
Met andere woorden, je loopt het risico iemand te verliezen met wie je een echte band had kunnen hebben, simpelweg omdat hij/zij je geen ‘ goede vibe’ gaf, en je doet geen moeite om verder te kijken dan dit gevoel.
Als emotioneel volwassen persoon weet je wel beter dan een boek te beoordelen op zijn omslag.
Tip: Neem even de tijd om hem/haar te begrijpen voordat je je haast om de persoon tegenover je te bekritiseren of een label te geven. Verplaats je in zijn/haar schoenen en zoek uit wat de reden is achter een houding of opmerking waarvan je denkt dat die ‘verkeerd’ is.
3. Je bent gestopt met zoeken naar perfectie
Als je emotioneel volwassen bent, weet je heel goed dat perfectie slechts een woord is dat niet in het echte leven van toepassing is.
Net als iedereen ben je een werk in uitvoering, een perfect onvolmaakt wezen dat, ondanks het maken van fouten en soms onbezonnen handelen, zichzelf blijft verbeteren.
Maar weet je wat? Dit is het soort mentaliteit dat je drijft om jezelf te verbeteren.
Het moment waarop je denkt dat je perfect bent, is het moment waarop je stopt met groeien.
Hoe kun je je gemotiveerd voelen om prioriteit te geven aan zelfontdekking en zelfverbetering als je denkt dat je al de beste bent die je kunt zijn?
Tip: Identificeer de gebieden in je leven waar je de neiging hebt om perfectionistisch te zijn of onrealistische normen te stellen en maak een kosten-batenanalyse. Stel jezelf de vraag: ‘Wat verlies ik en wat win ik door vast te houden aan de normen die ik mezelf of anderen heb gesteld?’
4. Je kent je donkere kantjes beter dan wie dan ook
Niet alleen zijn emotioneel volwassen mensen al lang gestopt met het najagen van perfectie, maar ze zijn zich ook terdege bewust van hun gebreken en tekortkomingen.
Ze gaan zelfs een stap verder door anderen op de hoogte te stellen van hun minst wenselijke eigenschappen om lastige of onaangename situaties te voorkomen die kunnen ontstaan vanwege hun ‘lastige kantjes’.
Maar afgezien van het erkennen van je tekortkomingen en mislukkingen, is een ander teken van emotionele volwassenheid om er actief aan te werken. Je kunt niet van anderen verwachten dat ze je lastige kantjes tolereren, alleen maar omdat je ze herkent en accepteert.
Tip: Hoewel het misschien klinkt als een zelfhulpcliché, is het essentieel om bij jezelf te gaan zitten en je tekortkomingen op te schrijven. Niet per sé omdat je je kantjes meteen moet of kunt veranderen, maar om die kantjes ook als opstapje te gebruiken naar ontgroeien van kantjes waar je notabene misschien zelf last van hebt. Veranderen doe je niet voor anderen, maar in eerste instantie voor jezelf.
5. Je hebt een realistisch perspectief op liefde en relaties
Wanneer je een bepaald niveau van volwassenheid bereikt, krijgt je kijk op liefde en relaties een meer realistische kijk.
Met andere woorden, je gelooft niet meer op een naïeve manier in liefde op het eerste gezicht. ( Hoewel dit zeker kan bij partners die elkaar op een dieper level meteen ‘herkennen’) In plaats van verliefd te worden op mensen die je aantrekkelijk vindt, neem je de tijd om ze te leren kennen voordat je emotionele investeringen doet.
Rome is niet in één dag gebouwd, en relaties ook niet. Het kost tijd om het vertrouwen, de communicatie en de blijvende liefde te ontwikkelen waarop duurzame relaties zijn gebouwd.
6. Je voedt je innerlijke kind
Ongeacht hun leeftijd valideren emotioneel volwassen mensen constant aspecten van hun identiteit die anderen als ‘kinderachtig’ kunnen bestempelen.
Dat komt omdat ons innerlijke kind een fantastische bron van creativiteit, originaliteit en aangename emoties kan zijn.
Bovendien kan een pauze in het volwassen leven behoorlijk bevrijdend zijn. Het leven is tenslotte veel meer dan alleen werken en rekeningen betalen.
Deze momenten van speelsheid stellen je in staat om positieve emoties te cultiveren en een pure vorm van geluk te ervaren.
Tip: Denk aan de hobby’s die je als kind had, de dingen waar je blij van werd, niet vanwege een of andere externe beloning, maar gewoon omdat je het leuk vond om ze te doen. Wie of wat houdt je tegen om ze nu te doen? Een tip die ik veelvuldig aan klanten meegeef. Sommigen antwoorden dan dat dit tot niets bijdraagt, dat het toch maar een zinloze bedoening is. Moet dan alles wat je doet tot iets bijdragen voor de buitenwereld? Het gaat over jouw binnenwereld, al zou je elke week sokken breien.
7. Je leeft een door jouw waardegedreven leven
Emotionele volwassenheid omvat een solide reeks waarden en principes op basis waarvan jij je dagelijkse leven leidt.
Een waardegedreven leven is als een kompas waarmee je door uitdagende situaties kunt navigeren zonder van je koers af te wijken.
Bovendien cultiveren waarden en principes stabiliteit en vergemakkelijken ze beslissingen op basis van persoonlijke overtuigingen, niet op tijdelijke emotionele impulsen.
Ook al kunnen sommige beslissingen (tijdelijk) emotionele onrust veroorzaken, er is een gevoel van troost en rust in de wetenschap dat je je eigen belangen opzij hebt gezet en hebt gedaan wat juist is/voelt.
Tip: Bedenk praktische manieren waarop u uw waarden kunt cultiveren. Als een van uw kernwaarden bijvoorbeeld veiligheid is, kunt je bijvoorbeeld nadenken naar manieren om een nieuwe inkomstenstroom te creëren.
8. Je bent een empathische communicator
Empathie is een fundamenteel aspect van emotionele volwassenheid.
Verder kijken dan woorden en resoneren met de emotionele sfeer van het gesprek, creëert een echt authentieke menselijke interactie.
Dankzij empathie kun je begrijpen wat anderen doormaken en emotionele steun bieden.
Empathie is ook de reden waarom je pauzeert en nadenkt over de gevoelens van andere mensen voordat je iets zegt dat als aanstootgevend of respectloos kan worden opgevat. Maar empathie weerhoudt je er niet van om je mening te uiten; het drijft je gewoon om jezelf assertief uit te drukken.
Al met al is empathie een waardevolle eigenschap die zorgt voor persoonlijke en professionele groei.
Tip: Wees nieuwsgierig naar anderen; luister naar hun verhalen; houd een open geest; vragen stellen in plaats van opmerkingen maken; probeer altijd te resoneren met de emotionele sfeer die de andere persoon in het gesprek brengt.
9. Je waardeert de kleine dingen in het leven
Plezier vinden in de kleine dingen is een van de eenvoudigste manieren om authentiek en blijvend geluk te bereiken.
Een wandeling, een lekkere maaltijd, een vriendelijke glimlach van je buurman, de bus die stipt op tijd arriveert; dit zijn de momenten waarop je pauzeert en kunt genieten als je de pauzeknop hebt ingedrukt.
Emotioneel volwassen personen weten dat er niet veel voor nodig is om een gevoel van geluk en vervulling te cultiveren. Hun leven is net als dat van iedereen, met ups en downs. Accepteer het. Vergelijk jouw downs niet met anderen. Hoe ga je om met periodes dat het niet meezit, hoe ga je om met ziek worden en kun je ook onderzoeken hoe een levensstijl mede aan de bron kan liggen en daarin enige verandering brengen, hoe ga je om met de dood, het overlijden van een dierbare, een geliefd dier…ik bedoel maar: we weten allemaal dat het aardse leven op een dag ophoudt, en toch….
Het enige verschil is dat emotioneel volwassen personen zich niet laten meeslepen door tegenspoed en negativiteit.
Tip: Neem aan het einde van elke dag een paar minuten de tijd om na te denken over een goed ding dat die dag is gebeurd of over een aspect van je leven waar je dankbaar voor bent.
10. Je weet dat geluk een levenslang proces is
Naar mijn mening is het meest fascinerende (en uitdagende) aspect van emotionele volwassenheid het bewaren van een balans tussen het focussen op de simpele geneugten van het leven en het hebben van een Eudaimonische kijk op geluk. ( begrip ontwikkeld door Aristoteles, streven naar geluk, een goede ziel)
Met andere woorden, emotioneel volwassen mensen stellen realistische doelen en houden zich bezig met zinvolle en intrinsiek ziels-voedende activiteiten.
Voor hen is alleen al het nastreven van een doel of het doen van zinvol werk voldoende om geluk te genereren. Met andere woorden, het gaat niet om de prestatie, maar om de volgehouden inspanning en kleine overwinningen die je daar brengen.
Om een lang verhaal kort te maken: geluk is, net als emotionele volwassenheid of professionele groei, een levenslang proces.
Tip: Denk aan een levenslang doel dat je zou willen nastreven, of het nu succesvol of mislukt is.
Laatste gedachten over emotionele volwassenheid
Een van de meest waardevolle en consistente ‘beloningen’ die je kunt behalen door een emotioneel volwassen leven te leiden, is emotionele onafhankelijkheid.
Niets in deze wereld is te vergelijken met het gevoel dat je hebt als je weet dat je sterk en volwassen genoeg bent om het beste uit het ergste te halen, ongeacht wat de toekomst voor je in petto heeft.
Dit is wat emotionele volwassenheid biedt: vrijheid, veerkracht en een evenwichtige kijk op het leven.
Geen drama meer, niet meer zwelgen in zelfmedelijden, jezelf niet meer verliezen in spijt.
Beheers ( is niet hetzelfde als ‘onderdrukken) je emoties om je geluk te beheersen.